Hayatı: Milattan sonra 55 yılında Phrygia (Frigya)’da Hie￾rapolis’te (Şimdiki Pamukkale yakınları) doğduğu rivayet edilen bir Yunan filozofudur. Çocukken Roma’da İmparator Neron’un azatlısı Epaphroditos’a satılmış bir köle idi. Asıl adı bilin￾mediği için Yunanca “satın alınmış adam-köle uşak” anlamına gelen “Epiktetos” olarak adlandı- rılmıştır. Epiktetos, Roma’da felsefe okuma imkânını bul￾muş, kölelikten kurtulunca felsefe öğretmenliği yapmış, 90–94 yıllarında Roma imparatoru Domi￾tianus bütün filozofları yurdundan kovunca, Niko￾polis’e gitmiş orada Stoik felsefe (stoacılık, stoik felsefe, acılara göğüs germe, metin olma) ilkeleri￾ni öğretmeğe başlamıştır. Yokopolis’te yokluk için￾de yaşamış ve burada ölmüştür. Eserleri: Hiçbir yazılı eser bırakmamış, fakat büyük bir etki yapmıştır. Kendisini seven birçok öğrencileri ol￾muş, bunlardan İzmitli Finvius Arrianus, Epikte￾tos’un öğrettiklerini “Düşünceler-Epiktetos Elkita￾bı” adıyla sonradan kitap halinde toplamış ve böy￾lece felsefesi hakkında bilgi edinmek mümkünolmuştur.1 Gerçekte Epiktetos’un eseri sekiz kitap￾tan oluşmasına karşın günümüze kadar ancak dört kitabı ulaşmıştır. Epiktetos’un, bu eseri daha çok ahlaki öğütlere ayrılmış bir söyleşi türündedir. Cynic (Kinik) Okulu2 mensuplarının uyguladığı türde kurmaca bir muhatapla diyaloglar biçiminde, kendisini tutkuların kölesi olmaktan kurtarıp doğa￾ya uygun biçimde yaşamakla yetinerek bilgece esenliğe ulaşmak için öğrencilere yöneltilen ko￾nuşma metodunu kullanmıştır. Felsefi Görüşleri: Epiktetos’un felsefesinin ana hatları kısaca şöyle￾dir: Tanrı’ya güvenmek, vicdanın sesini dinlemek ve insanların kardeşçe yaşamaları esasına dayan￾maktadır. Kendisine, bilge kişi olarak Sokrates ile Diogenes’i örnek alan Epiktetos, temelde ahlak ile ilgilenmiş ve gerçek eğitimin, tümüyle bireye ait olan tek şeyin bireyin iradesi ya da amacı olduğu￾nu kavramaktan başka bir şey olmadığını iddia etmiştir. Ona göre insan, iradeden bağımsız olan iyi ya da kötü hiçbir şey bulunmadığını öğrenmeli ve olayları öngörmeye veya yönlendirmeye kal￾kışmayıp sadece onları anlama çabası göstermeli￾dir. Epiktetos’a göre insana kendisinden başka birisi zarar vermez. Epiktetos’un mesajı yönetici sınıfa değil daha çok orta sınıfadır.

Ona göre insanlar akıllı yanlarıyla Tanrı’nın çocuklarıdırlar ve kendilerinde tanrısal öğeler taşırlar. Epiktetos’un ahlak felsefe￾sinin temelinde genel olarak şu iki kural dikkat çekmektedir: a-İradenin dışında, iyi ya da kötü olan hiçbir şey bulunmadığını kabul etmemiz gerekir

Önemli Not Hazırlanan kitap rahmetli Burhan Toprak Hocamı- zın milletimize kazandırdığı tercümeden hazırlan￾mıştır.4 Düzenlemede daha faydalı olur düşünce￾siyle dağınık fikirler, eş-benzer metinler olarak peşpeşe konularak konu başlıkları altında topla￾nılmıştır. Bu şekilde olunca asıl tercüme ile bağ- lantı sadece paragraf şeklinde kalmıştır. Ayrıca kitaptaki İslâmî literatüre uygunluk sağlan￾mıştır. Çünkü Epiktetos’un eseri hakikat ve hikmet üzere tertip edildiği halde içinde çok az miktarda olsa da Roma döneminin baskıcı tutumu yüzünden olan tahrifat ve daha sonraki dönemlerde Hristi￾yanlar tarafından yapılan itikadi sapmalar kararın￾ca düzeltilmiştir. Bu şekilde okuyucunun hikmetle￾re karşı inanç ve sevgisi sağlanması düşünülmüş- tür. Epiktetos’u rahmet ve iyilikle anıyoruz

Tweet